Φλεγμονές κόγχου

• Φλεγμονές κόγχου

Το φάσμα των φλεγμονών του οφθαλμικού κόγχου εκτείνεται από συγκεκριμένες φλεγμονώδεις διεργασίες μέχρι μη ειδικές φλεγμονές. Οι φλεγμονές κόγχου μπορεί να σχετίζονται με κάποιο υποκείμενο συστηματικό νόσημα, ή να αντιπροσωπεύουν μεμονωμένες παθολογικές διεργασίες χωρίς συστημική συμμετοχή.

• Ειδικές φλεγμονές κόγχου

Οι συνήθεις συστηματικές παθήσεις που σχετίζονται με τις φλεγμονές κόγχου είναι η σαρκοείδωση, η κοκκιωμάτωση του Wegener, η νόσος του Crohn, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος,  η νόσος Churg–Strauss, η νόσος Erdheim–Chester, η ιστιοκύτωση  X, κτλ.

Η σκληρωτική φλεγμονή κόγχου είναι σπάνια, αλλά παρουσιάζει σημαντική νοσηρότητα με ένα σοβαρό χρόνιο προοδευτικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται συνήθως από πρόπτωση οφθαλμού, ήπια φλεγμονώδη στοιχεία, περιορισμό της οφθαλμοκινητικότητας, διπλωπία, και χρόνιο αμβλύ πόνο. Η διάγνωση γίνεται συνήθως με βιοψία, όπου εντοπίζονται στοιχεία ίνωσης και ουλοποίησης. Η σκληρωτική φλεγμονή κόγχου έχει κάποια κοινά στοιχεία και μπορεί να σχετίζεται με συστηματικές ινωσκληρωτικές παθήσεις που συμμετέχει ο οπισθοπεριτοναϊκός χώρος (οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση).

Η νόσος IgG4 είναι μια άγνωστης αιτιολογίας  ινοφλεγμονώδης πάθηση που ανακαλύφθηκε σχετικά πρόσφατα, και χαρακτηρίζεται από τα αυξημένα επίπεδα IgG4 στον ορό του αίματος. Ωστόσο σχεδόν 50% των περιστατικών με θετική βιοψία και ενεργό συστηματική νόσο, μπορεί να έχουν κανονικά επίπεδα IgG4 στον ορό του αίματος.

• Ιδιοπαθείς φλεγμονές κόγχου

Οι ιδιοπαθείς φλεγμονές του κόγχου, ή αλλιώς μη ειδικές φλεγμονές κόγχου, ή ψευδοόγκοι του κόγχου (όρος που καλύτερα να αποφεύγεται) είναι, εξ ορισμού, μια διάγνωση εξ αποκλεισμού.

Δηλαδή συστηματικές φλεγμονώδεις παθήσεις, λοιμώξεις, και νεοπλασίες πρέπει πρώτα να έχουν αποκλειστεί.

Οποιοσδήποτε ιστός του κόγχου είναι δυνατόν να προσβληθεί, και η πορεία της νόσου μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

Οι ιδιοπαθείς φλεγμονές του κόγχου μπορεί να είναι εντοπισμένες ή διάχυτες.

• Συμπτώματα ιδιοπαθών φλεγμονών κόγχου

Τα κλινικά συμπτώματα μπορεί να είναι ξαφνικός πόνος, οίδημα, υπεραιμία, πρόπτωση οφθαλμού, και περιορισμός της οφθαλμοκινητικότητας.

Η κλινική πορεία της νόσου είναι ποικίλη, και ενδεχομένως να συμβεί αυτόματη ίαση σε ορισμένους ασθενείς.

Σε σοβαρές περιπτώσεις όμως, πιεστικά φαινόμενα μπορεί να προκαλέσουν οίδημα του οπτικού δίσκου, δευτερεύουσα ατροφία του οπτικού νεύρου, και απώλεια όρασης.

• Εξέταση ασθενούς με πιθανή ιδιοπαθή φλεγμονή κόγχου

Η εξέταση ασθενούς με ενδεχόμενη ιδιοπαθή φλεγμονή κόγχου, περιλαμβάνει ένα λεπτομερές ιστορικό, σωματική εξέταση, στοχευμένες βιοχημικές και απεικονιστικές εξετάσεις.

Οι εξετάσεις συνήθως περιλαμβάνουν αξονική και μαγνητική τομογραφία με σκιαγραφικό, ενώ πιθανώς να χρειαστεί βιοψία για να τεθεί η διάγνωση.

• Διαφορική διάγνωση ιδιοπαθών φλεγμονών κόγχου

Πολλά νοσήματα είναι δυνατόν να μιμηθούν τις ιδιοπαθείς φλεγμονές κόγχου. Οι πλέον συχνές είναι η θυερεοειδική οφθαλμοπάθεια και η κυτταρίτιδα κόγχου.

• Αντιμετώπιση και θεραπεία ιδιοπαθών φλεγμονών κόγχου

Η κύρια θεραπεία για οξείες ή υποξείες ιδιοπαθείς φλεγμονές κόγχου είναι τα στεροειδή σε σχετικά υψηλές δόσεις , όπως πρεδνιζόνη 60-80 mg την ημέρα.

Τυπικά , η νόσος ανταποκρίνεται άμεσα στην θεραπεία με στεροειδή, με τάχιστη βελτίωση της κλινικής εικόνας και των συμπτωμάτων, αλλά η δόση πρέπει να μειώνεται αργά και σταδιακά μέσα σε μια περίοδο εβδομάδων ή μηνών, προκειμένου να αποφευχθεί η υποτροπή της φλεγμονής.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η χρόνια χρήση στεροειδών μπορεί να έχει ως επιπλοκές τις αλλαγές της συμπεριφοράς, μεταβολή του σωματικού βάρους, υπεργλυκαιμία, δυσπεψία, και απώλεια οστικής μάζας.

Τα στεροειδή επηρεάζουν τόσο την κλινική πορεία της νόσου όσο και τα ιστοπαθολογικά ευρήματα των ιδιοπαθών φλεγμονών του κόγχου. Συνεπώς , τα στεροειδή πρέπει να χορηγούνται μόνο μετά την ιστολογική ταυτοποίηση (βιοψία) της νόσου.

Εξαιρέσεις αποτελούν τα παρακάτω:

• Σύνδρομο κορυφής κόγχου
• Κλασσική μυοσίτιδα κόγχου
• Κλασσική θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια, ή
• Φλεγμονή που απειλεί την όραση και πρόκειται σύντομα να γίνει βιοψία

Παρόλο που οι ιδιοπαθείς φλεγμονές κόγχου έχουν γενικά καλή απόκριση στα στεροειδή, σε ορισμένες χρόνιες μορφές μπορεί να μην υπάρχει απόκριση και να χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία με ακτινοβολία ή ανοσοτροποποιητική αγωγή όπως Μεθοτρεξάτη, Κυκλοσπορίνη Α, Αζαθειοπρίνη, Adalimumab, Infliximab, Rituximab, Tocilizumab κα.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με παθήσεις κόγχου όπως ανοφθαλμικός κόγχος, θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια, εξόφθαλμος, φλεγμονές κόγχου και κατάγματα κόγχου, ο βραβευμένος οφθαλμοπλαστικός χειρουργός Κος  Ιωάννης Μαυρικάκης θα δώσει την καλύτερη και πιο σωστή λύση στη πάθησή σας.